X Międzynarodowy Festiwal Teatru Lalek i Animacji Filmowych dla Dorosłych „Lalka też człowiek” - „Niyar – A paper tale” (Niemcy, Izrael)

Pusta, biała kartka kojarzy się zazwyczaj z twórczą niemocą, niemożnością podjęcia działania, rozproszeniem myśli. Maayan Iungman w spektaklu „Niyar – A paper tale” białe kartki czyni plastycznym tworzywem, z którego rodzą się postaci i historie.

Sam tytuł przedstawienia w języku hebrajskim oznacza „papier”. Artystka siedzi za stołem, wzniesionym na pagórku z papierowych skrawków, ubrana w białą suknię z tego samego materiału. Szybkimi ruchami kreśli litery i kształty na kartkach, by po chwili zgniatać je i odrzucać od siebie. Ów seans braku natchnienia przerywa niespokojny ruch pofałdowanych kartek leżących tuż przed nią. Spod białych płacht wyłania się maleńka postać, główny bohater „Papierowej opowieści”.

Iungman animuje laleczkę, stopniowo odkrywającą uroki świata, którego granice wyznaczają rogi stołu. Wokół wyrastają papierowe drzewa i kwiaty, unoszą się chmury, w tle świeci papierowe słońce. Postać jest przez cały czas świadoma obecności lalkarki, zwraca się do niej za pomocą gestów (w całym spektaklu nie pada ani jedno słowo, a wyrazem emocji jest muzyka autorstwa Thomasa Mokeda), nakłania ja do podjęcia określonych działań.

Mały bohater doświadcza radości szalonego tańca z wznoszącym się na żyłce kwiatem i gorycz jego utraty; jest zaintrygowany świetlistą kulą, która sfruwa „z nieba”, zakochuje się w równie jak on małej kobietce, która trafiła do jego świata we wnętrzu kuli. Bohaterka zdaje się jednak tęsknić za innym światem, z którego przybyła: bohater stara się nieść jej pociechę, by w końcu – kosztem swojego zranienia – pomóc w podjęciu podróży powrotnej.

Obrazy, choć proste, mają ogromną siłę emocjonalnego oddziaływania. Plastyczność i piękno scen sprawiają, że spektakl budzi podziw i ten rodzaj wzruszenia, które odbiera mowę. Pomysłowe sposoby ożywienia papierowej materii są wprost zachwycające (biały kwiatek zmienia barwę pod wpływem czerwonego wina; mała bohaterka odfruwa ku niebu ze stadem ptaków, przypominających falujące okładkami książki).

Iungman całkowicie panuje nad stworzonym przez siebie światem, nie narzuca jednak bohaterom swojej woli, lecz wchodzi z nimi w dialog. Odnosi się do swoich tworów z czułością i szacunkiem, niby gość zaproszony do nowej, cudownej rzeczywistości. W finale spektaklu sama staje się postacią: odbywa własną podniebną podróż, pośród stad papierowych ptaków.

„Niyar – A paper tale” to wspaniały pokaz nieskrępowanej wyobraźni, dziecięcego entuzjazmu w kształtowaniu materii. Spektakl jest również wyjątkową, symboliczną opowieścią o spotkaniach i rozstaniach, do których wyrażenia nie potrzeba słów. Sytuuje się na granicy czystości piękna, które „na to jest, by zachwycało”. 

(tekst pisany dla "Dziennika Teatralnego": www.dziennikteatralny.pl)

zdj.: https://niyarshow.wordpress.com/gallery/

X Międzynarodowy Festiwal Teatru Lalek

i Animacji Filmowych dla Dorosłych

„Lalka też człowiek”

Warszawa, 12-20 października 2015

„Niyar – A paper tale” (Niemcy, Izrael)

Twórca i odtwórca: Maayan Iungman